Przepisy Polskiego Ładu wejdą w życie już w styczniu 2022 r. Wśród wielu kwestii znajduje się  obrót bezgotówkowy w transakcjach między przedsiębiorcami(transakcje B2B), oraz w transakcjach z udziałem konsumenta(transakcje B2C).

Zmiany w prawie przedsiębiorców – kasa rejestrująca i terminal płatniczy

W celu zwiększenia liczby transakcji dokonywanych bezgotówkowo oraz zapewnienia większej transparentności tych transakcji, ustawodawca wprowadził obowiązek posiadania przez przedsiębiorców terminala płatniczego.

Zgodnie z nowelizowaną ustawą z dnia 6 marca 2018 r. – prawo przedsiębiorców (t.j.: Dz. U. z 2021 r. poz. 162; art. 19a ust. 1-4), przedsiębiorca, który jest obowiązany prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, będzie musiał zapewnić możliwość dokonywania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (t.j.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1907 z późn. zm.) w każdym miejscu, w którym faktycznie wykonuje działalność gospodarczą. Przedsiębiorca formę takiej zapłaty będzie musiał umożliwić w:

• lokalu,
• poza lokalem przedsiębiorstwa,
• pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego.

Dokonywanie zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego to nic innego jak korzystanie z karty płatniczej. W praktyce więc przedsiębiorca będzie obowiązany posiadać terminal płatniczy w celu przyjmowania płatności w formie bezgotówkowej.

Jednym z podstawowych zadań kas rejestrujących jest połączenie i przesyłanie określonych danych między tymi kasami a Centralnym Repozytorium Kas.

Z uwagi na to, przedsiębiorca prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej i posiadający terminal płatniczy będzie również obowiązany zapewnić współdziałanie kasy z terminalem.

Współdziałanie to powinno odbywać się zgodnie z wymaganiami technicznymi dla kas rejestrujących.  Wymagania  techniczne są określone w wydanym na podstawie ustawy o. VAT rozporządzeniu Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 12 września 2021 r. w sprawie wymagań technicznych dla kas rejestrujących (Dz. U. z 2021 r. poz. 1759).

W związku z tym, że jeszcze nie wszyscy przedsiębiorcy spełniają określone wyżej wymagania techniczno-organizacyjne, ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia niektórych przedsiębiorców z obowiązku posiadania terminala płatniczego na czas określony. Podstawą zwolnienia miałoby być rozporządzenie ministra właściwego do spraw gospodarki działającego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych.

Transakcje B2B – obniżenie limitu płatności

Innym ważnym krokiem w kierunku zwiększenia liczby transakcji bezgotówkowych jest znaczące obniżenie limitu wartości transakcji B2B.  Poniżej wyznaczonego limitu przedsiębiorcy są zwolnieni z obowiązku dokonywania płatności z tytułu tych transakcji za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Obecnie, przepisy ustawy – prawo przedsiębiorców (art. 19 pkt 2) ) stanowią, iż dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty. Transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji. Po wejściu w życie przepisów Polskiego Ładu przedmiotowy limit zmniejszy się do 8.000 zł, więc w zasadzie prawie o połowę.

Przedsiębiorcy, regulujący należności dotyczące transakcji związanych z wykonywaną działalnością o wartości przekraczającej 8.000 zł gotówką, poniosą określone sankcje podatkowe.

Zgodnie z ustawą o CIT i ustawą o PIT (odpowiednio art. 15d ust. 1 oraz art. 22p ust. 1), odpowiednio podatnicy oraz podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca wyżej opisanej transakcji:

• została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub
• została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu na tzw. białej liście podatników VAT –
  w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny,
• lub pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” została dokonana z pominięciem tego mechanizmu.

Transakcje B2C – wprowadzenie limitu płatności

W przypadku transakcji z udziałem konsumentów ustawodawca zdecydował się na rozwiązanie, którego na gruncie polskich przepisów jeszcze nie było.

Ustawodawca wprowadził limit wartości transakcji B2C, powyżej którego konsumenci są obowiązani dokonywać płatności z tytułu tych transakcji za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Zgodnie z nowelizowaną ustawą z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j.: Dz. U. z 2020 r. poz. 287; art. 7b), konsument będzie obowiązanydokonywać płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekroczy 20 000 zł lub równowartość tej kwoty.

Transakcje w walutach obcych będą przeliczane na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

W ślad za tą regulacją określono też sankcje podatkowe dla przedsiębiorców, którzy będą przyjmować od konsumentów gotówkę jako należność z tytułu transakcji o wartości przekraczającej 20 000 zł.

Zgodnie z nowelizowanymi w tym zakresie ustawą o CIT i ustawą o PIT (odpowiednio art. 12 ust. 1 pkt 16) oraz art. 14 ust. 2 pkt 20) ), kwota płatności z tytułu omawianej transakcji, otrzymana odpowiednio przez podatnika oraz podatnika prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą bez pośrednictwa rachunku płatniczego, będzie stanowiła jego przychód.

Ulga na nabycie terminalu płatniczego

Przedsiębiorcy, którzy dokonają zakupu terminala płatniczego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, mogą liczyć na wsparcie finansowe państwa.

Zgodnie z nowelizowaną ustawą o CIT (art. 18ef), podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych będzie mógł odliczyć od podstawy opodatkowania wydatki na nabycie terminala płatniczego oraz wydatki związane z obsługą transakcji płatniczych przy użyciu terminala płatniczego poniesione w roku podatkowym, w którym rozpoczął przyjmowanie płatności przy użyciu terminala płatniczego, i w roku następującym po tym roku, do wysokości:

• 2 500 zł w roku podatkowym – w przypadku podatników zwolnionych z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przy zastosowaniu kas rejestrujących, zgodnie z przepisami o podatku od towarów,
• 1 000 zł w roku podatkowym – w przypadku podatników innych niż określonych w pkt 1.

Podsumowanie

Opisane wyżej działania ustawodawcy zmierzają do tego, aby jak największą liczbę transakcji gospodarczych przedsiębiorcy rozliczali  w formie bezgotówkowej. Niewątpliwie takie rozwiązanie ma wiele zalet. Służy zwiększeniu przejrzystości transakcji gospodarczych i ułatwia kontrolę skarbową nad działalnością gospodarczą podatników. Czasu na przygotowanie się do wejścia w życie nowych przepisów Polskiego Ładu pozostało niewiele. Pełna realizacja zamierzonych celów nastąpi wówczas, gdy przedsiębiorcy zastosują się do obowiązujących przepisów i zakupią terminale płatnicze.