Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 29 września 2022 r., sygn. C-235/21 stwierdził, że zawarta umowa może być uznana za fakturę VAT, w sytuacji gdy strony nie wystawiły faktury VAT związanej z tą umową.

W  omawianym stanie faktycznym, słoweńska spółka sprzedała nieruchomość spółce Raiffeisen, a następnie zawarła umowę leasingu zwrotnego, w której została wskazana kwota VAT. Raiffeisen nie wystawił faktury na podstawie umowy oraz nie zapłacił podatku VAT. Natomiast słoweńska spółka odliczyła VAT, powołując się na fakt, że zawarta umowa w istocie stanowiła fakturę. Powyższe działanie zostało zakwestionowane przez słoweńskie organy podatkowe, co doprowadziło do postępowania przed sądem. Sąd wystąpił z pytaniem do TSUE czy umowa zawarta przez dwóch podatników VAT i której przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, może być uznana za fakturę VAT w rozumieniu art. 203 dyrektywy 2006/112? Zgodnie z tym przepisem, każdy, kto wykazał VAT na fakturze, jest zobowiązany do jego zapłaty.

Jak orzekł Trybunał, dokument może zostać uznany za fakturę VAT, jeżeli spełnione zostaną określone warunki. Po pierwsze, dokument musi wskazywać kwotę VAT, a także zawierać informacje, które są konieczne do tego, aby organy podatkowe miały możliwość ustalić, czy zostały spełnione materialne przesłanki prawa do odliczenia podatku przez nabywcę wynikające z dyrektywy.

Po drugie, dokument powinien zawierać określenie stron umowy wraz z podaniem ich danych, opis przedmiotu sprzedaży lub rodzaju wykonywanej usługi, cenę oraz datę transakcji. W związku z tym, jeśli umowa wskazuje kwotę VAT oraz zawiera wszystkie wymagane informacje, może być uznana za fakturę. W takiej sytuacji sprzedawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku VAT, a nabywca nabędzie prawo do odliczenia podatku. Co niezwykle istotne, z treści wyroku TSUE wynika, że umowa, która może zostać zakwalifikowana jako faktura VAT, może nie zawierać niektórych elementów wskazanych jako obligatoryjne elementy faktury w art. 226 Dyrektywy VAT, jeżeli organy podatkowe dysponują wszystkimi informacjami do zbadania, że spełnione są przesłanki materialne dotyczące prawa do odliczenia.

Wyrok wywołał kontrowersję wśród ekspertów, związane z tym, że strony transakcji nie będą mogły porozumieć się co do możliwości wyłączenia uznania umowy za fakturę. Zdaniem niektórych ekspertów, może to prowadzić do sytuacji, w  której wystawianie faktur na podstawie umowy okaże się zbędne, a wystawianie faktur pomimo zawarcia umowy, będzie skutkowało obowiązkiem zapłaty dodatkowej kwoty VAT, gdyż faktura wystawiona do umowy mogłaby potencjalnie zostać uznana za tzw. „pustą” fakturę.

Niemniej jednak opisane niebezpieczeństwa raczej nie powinny wystąpić w praktyce, gdyż wyrok dotyczył jednak sytuacji, w której nie doszło do wystawienia faktury. Innymi słowy, można domniemywać, że umowa może być fakturą tylko w wyjątkowych sytuacjach. Jednak na praktykę organów podatkowych w tym zakresie trzeba będzie jeszcze poczekać.

Skontaktuj się z nami

 

Kinga Burgiel
Młodszy konsultant podatkowy

e-mail: kinga.burgiel@uhy-pl.com