Podatkowe konsekwencje konfiskaty samochodu w leasingu
Od 14 marca 2024 r. zaczęły obowiązywać znowelizowane art. 178 oraz art. 178a kodeksu karnego, na podstawie których pijanemu kierowcy grozi konfiskata samochodu. Sąd będzie zasadniczo zobowiązany do orzeczenia przepadku auta, w razie prowadzenia pojazdu mechanicznego znajdując się w stanie nietrzeźwości, jeśli zawartość alkoholu w organizmie kierowcy wyniesie co najmniej 1,5 promila lub 0,75 mg/dm sześc. w wydychanym powietrzu. W sytuacji gdy kierowca spowoduje wypadek będąc pod wpływem alkoholu, zawartość alkoholu w organizmie kierowcy skutkująca przepadkiem auta będzie musiała wynieść co najmniej 1 promil lub 0,5 mg/dm sześc. w wydychanym powietrzu.
W przypadku samochodów w leasingu zastosowanie znajdzie art. 44b § 2 kodeksu karnego, który stanowi, że jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa pojazd nie stanowił wyłącznej własności sprawcy, orzeka się przepadek równowartości pojazdu. Zarówno w przypadku leasingu operacyjnego jak i finansowego właścicielem auta jest firma leasingowa, więc przepadek pojazdu w tym zakresie nie grozi. Leasingobiorca będzie jednak musiał ponieść koszty przepadku równowartości pojazdu.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt. 15 ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt. 15 ustawy o CIT, a także poglądów doktryny, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym, wobec czego skazany kierowca nie będzie mogło odliczyć od przepadku podatku VAT.
W związku z powyższym doktryna wskazuje na następujące konsekwencje w funkcjonowaniu na płaszczyźnie relacji między firmą leasingową a leasingobiorcą:
→ jazda pod wpływem alkoholu może zostać uznana za rażące naruszenie warunków umowy, co może być podstawą do zerwania umowy z winy leasingobiorcy. Ewentualna kara, którą leasingobiorca z tego tytułu zapłaci, nie będzie dla niego kosztem uzyskania przychodu;
→ w razie utraty przez kierowcę prawa jazdy w wyniku przestępstwa, organy podatkowe mogą kwestionować zaliczanie opłacanych wciąż rat leasingu do kosztów uzyskania przychodu, gdyż w takiej sytuacji koszty leasingu nie mają związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jeżeli przedsiębiorca nie ma uprawnień do korzystania z leasingowanego samochodu i w związku z tym z niego nie korzysta, to nie wykorzystuje go do prowadzonej działalności gospodarczej.