Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego instytucji fundacji rodzinnej z założenia ma  zapewnić wielopokoleniową trwałość biznesu poprzez m.in. ułatwienie planowania sukcesji firm rodzinnych. Jako nowa instytucja niesie ze sobą zarówno oczekiwania pełne nadziei, jak i pewne wątpliwości.

Podatek CIT

Opodatkowanie Fundacji rodzinnej nastąpi m.in. w stosunku do rozwiązania, przekazania lub pozostawienia do dyspozycji mienia fundacji rodzinnej. Opodatkowanie to będzie obliczane według stawki 15%. Ustawodawca określił podstawę opodatkowana jako wartość mienia pomniejszoną o wartość podatkową mienia wniesionego przez fundatora. W tym przypadku mamy do czynienia z  dwoma, istotnymi na gruncie wyliczenia podstawy podatku, pojęciami tj. „wartość mienia” oraz „wartość podatkowa mienia”. Pierwsze z nich nie jest szczegółowo zdefiniowane, a na gruncie ustawy o CIT mieniem są rzeczy, prawa lub inne świadczenia w  naturze, a ich wartość ustala się stosując przepisy ustawy o CIT, które regulują zasady ustalenia wysokości przychodu w przypadku otrzymania świadczeń nieodpłatnych bądź odpłatnych częściowo. W kontekście fundacji rodzinnej można przyjąć, że wartością mienia będzie wartość rynkowa w momencie rozwiązania fundacji. „Wartością podatkową mienia” pozostanie wartość niezaliczona uprzednio w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów, jaka zostałaby przyjęta przez fundatora za taki koszt, gdyby to mienie zostało przez niego odpłatnie zbyte bezpośrednio przed wniesieniem go do fundacji rodzinnej. Innymi słowy, należy dokonać pewnej symulacji, jaki koszt byłby możliwy do rozpoznania na moment wniesienia mienia do Fundacji, gdyby podmiot wnoszący mienie zdecydowałby się na jego zbycie. Różnica pomiędzy wartością mienia a wartością podatkową mienia będzie stanowiła podstawę opodatkowania dla celów CIT w przypadku rozwiązania Fundacji.

Podatek PIT

W przypadku mienia polikwidacyjnego fundacji rodzinnej przyjmuje się, że otrzymanie danego przysporzenia stanowi przychód z innych źródeł. Te natomiast zostaną opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zwolnieni będą beneficjenci fundacji rodzinnej, należący do najbliższej rodziny fundatorów, tzw. zerowej grupy oraz gdy uprawnionym do otrzymania mienia stanie się sam fundator. Z kolei stawka opodatkowania przychodu dla pierwszej i drugiej grupy, która nie jest już objęta zwolnieniem wynosić będzie 10%, natomiast pozostałe osoby 15% podstawy opodatkowania.

W związku z powyższym, rozwiązanie fundacji rodzinnej wiąże się z opodatkowaniem w  zakresie CIT oraz w niektórych przypadkach również podatkiem PIT, jednak odnosząc się do podatku dochodowego od osób fizycznych- w tej sytuacji relatywnie rzadkim przypadkiem może okazać się konieczność uiszczania daniny, gdyż co do zasady odpowiednie zarządzanie fundacją  ukierunkowuje otrzymanie mienia polikwidacyjnego na osoby najbliższe bądź fundatora, którzy z kolei objęci są zwolnieniem. Wątpliwości pojawić mogą się natomiast na gruncie podatku CIT ze względu na możliwe komplikacje przy obliczaniu jego podstawy. Tutaj należy głębiej pochylić się nad ujętą regulacją pozwalającą obniżyć podstawę opodatkowania o historyczne koszty objęcia/ nabycia danego składnika mienia.

Angelika Wośko
Młodszy Konsultant Podatkowy – Dział Doradztwa Prawno-Podatkowego

e-mail: angelika.wosko@uhy-pl.com