Nowelizacja przepisów dotyczących cen transferowych wpłynęła zarówno na sposób określenia obowiązku dokumentacyjnego, zawartość dokumentacji cen transferowych, ale również na dodatkowe obowiązki sprawozdawcze z zakresu cen transferowych. Nowy typ deklaracji – TP-R będzie składany po raz pierwszy za rok obrotowy rozpoczynający się po 1 stycznia 2019 roku.

Deklaracje TP-R należy złożyć do końca dziewiątego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Podmioty, których rok obrotowy rozpoczynał się 1 stycznia 2019 roku i był zgodny z rokiem kalendarzowym, będą więc zobowiązane złożyć deklarację TP-R w terminie do końca września 2020 roku. Podobnie ma się kwestia terminu na złożenie oświadczeń o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych – należy je również złożyć w terminie 9 miesięcy po zakończeniu roku obrotowego. Warto wskazać, że obowiązek złożenia deklaracji TP-R dotyczyć będzie również podmiotów korzystających ze zwolnień z obowiązku dokumentacyjnego, które wynikają z art. 11n ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (obowiązującej od 1 stycznia 2019 roku, dalej: Ustawa CIT).

Jak wynika rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U. 2018 poz. 2487), ww. deklaracja będzie zawierać wiele szczegółowych informacji o podatniku oraz transakcjach z podmiotami powiązanymi.

Podstawowym obowiązkiem jest wskazanie celu złożenia informacji (informację czy deklaracja jest składana po raz pierwszy, czy stanowi korektę) i wskazanie roku, którego dotyczy. Konieczne będzie także podanie danych identyfikacyjnych podmiotu składającego TP-R i podmiotu dla którego składana jest informacja o cenach transferowych. W obu przypadkach należy wskazać informacje ogólne, tj. pełną nazwę podmiotu, numer NIP (bądź inny numer identyfikacyjny w przypadku braku NIP), kod przeważającej działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). W przypadku podmiotu, dla którego składany jest TP-R należy pamiętać o wskazaniu państwa lub terytorium siedziby lub zarządu, zaś w odniesieniu do podmiotu, dla którego składana jest deklaracja należy ujawnić, czy podmiot powiązany jest obowiązany do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, czy też realizuje transakcje zwolnione od obowiązku dokumentacyjnego na podstawie art. 11n Ustawy CIT.

Niezbędne będzie również podanie ogólnych informacji finansowych podmiotu, dla którego składany będzie TP-R, w tym m.in. wartości wskaźników finansowych mierzących sytuację tego podmiotu. W objaśnieniach stanowiących załącznik do powyższego rozporządzenia, Ministerstwo finansów uszczegółowiło jakie wskaźniki należy będzie podać – w przypadku podmiotów innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i reasekuracji będzie to marża operacyjna, marża zysku brutto, rentowność aktywów i rentowność kapitału własnego. Dzięki deklaracjom TP-R organy skarbowe uzyskają więc bogaty zasób informacji statystycznych dotyczących podmiotów działających w poszczególnych branżach.

Deklaracja TP-R dostarczy także organom podatkowym informacji na temat podmiotów powiązanych i transakcji kontrolowanych zawieranych z tymi podmiotami przez podmiot, dla którego jest składana informacja o cenach transferowych. W związku z tym konieczne będzie wskazanie:

1. a) kategorii transakcji kontrolowanych, a w przypadku transakcji kontrolowanych, których przedmiotem jest udostępnienie lub korzystanie z wartości niematerialnych – również rodzaje wartości niematerialnych,
2. b) wartości transakcji kontrolowanych, a w przypadku transakcji kontrolowanych dotyczących udzielenia lub uzyskania finansowania, udzielenia lub uzyskania gwarancji lub poręczenia, zarządzania płynnością i depozytu dodatkowo:

• kwoty kapitału lub kwoty gwarantowanego lub poręczanego zobowiązania,
• rzeczywistej kwoty tych transakcji kontrolowanych,
• waluty tych transakcji kontrolowanych,
• kwoty odsetek wraz z dodatkowymi prowizjami lub opłatami, jeżeli występują, z tytułu  finansowania, lub kwoty wynagrodzenia z tytułu udzielenia lub uzyskania gwarancji lub poręczenia,

1. c) państwa lub terytorium siedziby lub zarządu kontrahenta, a w przypadku kontrahenta mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – również informację, czy transakcja kontrolowana jest zwolniona z obowiązku przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych na podstawie art. 11n pkt 1 Ustawy CIT.

Rozporządzenie odnosi się również do wskazywania w deklaracji TP-R informacji dotyczących metod i cen zastosowanych przez podatników w transakcjach kontrolowanych. Podatnicy będą musieli podać jaką metodę weryfikacji ceny transferowej wybrali, a także ujawnić szczegółowe informacje dotyczące ceny transferowej obejmujące jej wysokość, walutę i miarę w jakiej została wyrażona, a także gdy wymaga tego wybrana metoda lub specyfika transakcji kontrolowanej – wskaźnik rentowności wybrany w celu weryfikacji ceny transferowej. Powołany akt wykonawczy odnosi się także szczegółowo do kwestii informowania o przeprowadzonej analizie cen transferowych. W deklaracji TP-R konieczne będzie m.in. wskazanie sposobu weryfikacji cen transferowych oraz źródła danych porównawczych, wskazanie strony transakcji dla której przeprowadzana była analiza, wyjaśnienie jakie przyjęto kryteria selekcji, podanie informacji o przeprowadzonych korektach porównywalności i wreszcie podanie wyniku przeprowadzonej analizy.

Ponadto, zgodnie z Rozporządzeniem podatnik będzie musiał wskazać także informacje o dokonanych korektach cen transferowych oraz wyjaśnienia dotyczące wybranych kategorii transakcji kontrolowanych obejmujące:

1. a) w przypadku transakcji kontrolowanych dotyczących udzielenia lub uzyskania finansowania, udzielenia lub uzyskania gwarancji lub poręczenia, zarządzania płynnością i depozytu:

• rodzaj oprocentowania oraz jego wysokość, z ewentualnym wskazaniem użytej stopy bazowej stosowanej na międzybankowym rynku finansowym oraz marży,
•  źródła danych wykorzystanych do analizy cen transferowych oraz wyniki tej analizy,

1. b) w przypadku transakcji kontrolowanych dotyczących udostępnienia lub korzystania z wartości niematerialnych:

• sposób kalkulacji ceny transferowej oraz wysokość tej ceny,
• źródła danych wykorzystanych do analizy cen transferowych oraz wyniki tej analizy.

Ujawnione przez podmioty składające deklaracje TP-R dane dostarczą organom skarbowym wielu informacji na temat samych transakcji, ale także sytuacji finansowej podatnika. Ustawodawca w art. 11t. ust. 6 Ustawy CIT wskazał, że informacja o cenach transferowych będzie wykorzystana w celu analizy ryzyka zaniżenia dochodu do opodatkowania w zakresie cen transferowych oraz do innych analiz ekonomicznych lub statystycznych. Oznacza to, że złożone informacje prawdopodobnie będą mogły posłużyć organom skarbowym do wyznaczenia podmiotów do kontroli.

Należy pamiętać o tym, że podmioty powiązane, które są obowiązane do sporządzenia dokumentacji cen transferowych (a więc także do złożenia deklaracji TP-R) mają również obowiązek złożenia oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych. W oświadczeniu podmiot powiązany wskazuje także, że ceny transferowe stosowane w transakcjach objętych dokumentacją są ustalone na warunkach rynkowych. W przypadku zakwestionowania przez organ rynkowego charakteru cen stosowanych w transakcji między podmiotami powiązanymi, osoby składające oświadczenie są narażone na odpowiedzialność i kary. W takich przypadkach kara grzywny może wynieść nawet 720 stawek dziennych. Z tego względu przygotowanie analiz porównawczych uzasadniających rynkowość transakcji będzie jeszcze istotniejsze, tym bardziej że organy skarbowe będą mieć dostęp do ich wyników bez potrzeby żądania dostarczenia dokumentacji cen transferowych.

Odpowiedzialność karnoskarbowa wiąże się również z niezłożeniem deklaracji TP-R, złożeniem jej po wymaganym terminie lub złożeniem deklaracji TP-R zawierającej nieprawdziwe informacje. Również w tych przypadkach kara grzywny może wynieść nawet 720 stawek dziennych.

Z uwagi na zakres informacji przekazywanych w deklaracjach TP-R, a tym samym czas potrzebny na przygotowanie dokumentacji cen transferowych oraz konieczność złożenia oświadczenia we wskazanych terminach, podmioty zobowiązane do sporządzenia dokumentacji cen transferowych za rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2019 r. powinny pamiętać aby przygotować dokumentacje cen transferowych odpowiednio wcześniej, ponieważ bez ich sporządzenia nie będzie możliwe prawidłowe złożenie deklaracji TP-R.