1 grudnia 2022 r. wyszła ustawa o zmianie Kodeksu Pracy i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 240), która weszła w życie z dniem 7 kwietnia 2023 roku – regulując pracę zdalną i jednoczenie uchylają przepisy dotyczące telepracy. 

Praca zdalna (inaczej „Home Office”) oznacza pracę wykonywaną poza miejscem pracy. Oznacza to, iż pracownicy mogą pracować z dowolnego miejsca z reguły pracownicy wskazuję swoje miejsce pracy. Praca zdalna jest możliwa dzięki rozwojowi technologii, dzięki któremu można komunikować się z współpracownikami i klientami pomimo nieobecności w biurze. 

Przepisy Kodeksu Pracy regulują trzy formy pracy zdalnej: 

• Praca wykonywana wyłącznie w trybie zdalnym, 
• Praca hybrydowa – praca wykonywana częściowo w trybie zdalnym, a częściowo
  w zakładzie pracy 
• Praca zdalna okazjonalna- wykonywana na wniosek pracownika, w wymiarze maksymalnie 24 dni w roku kalendarzowym i przysługuje ona niezależnie od tego czy pracownik jest zatrudniony na cały etat, czy na część etatu. 

 

Praca zdalna okazała się bardzo atrakcyjna, zwłaszcza wśród pracowników pod względem: 

• zaoszczędzenia czasu i pieniędzy na dojazd do firmy 
• work-life balance – osiągnięcie równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym, 
• elastyczność- pracownicy samodzielnie zarządzają czasem pracy, dostosowując czas pracy do indywidualnych potrzeb, pracując w najbardziej dla nich produktywnych godzin – wiąże się to z lepszą wydajnością pracownika, 
• dress code- na pracy zdalnej pracownik nie musi przejmowa się dress codem i może pracować w nieformalnym stroju, 
• warunki domowe- możliwość pracy w ciszy powoduje lepszą koncentrację. 

 

Praca zdalna jest atrakcyjna nie tylko dla pracowników, ale również dla pracodawcy:  

• firmy mogą zatrudniać specjalistów z terenu całej Polski, a nawet z całego świata, 
• zmniejsza się ryzyko nagłej nieobecności pracownika oraz spóźnień 
• bezpieczeństwo pracownika – brak dojazdu do firmy wiąże się z pewnością, że pracownik nie ulegnie wypadkowi w drodze do pracy, 

• zmniejszenie kosztów utrzymania biura – mniejsze zużycie mediów oraz można zredukować opłatę za sprzątanie biura. 

Dla wielu pracowników możliwość pracy z domu przekłada się na zwiększoną produktywność. Elastyczność godzin pracy, brak stresu związanego z dojazdami  oraz przyjazne środowisko pracy pozytywnie wpływają na zaangażowanie i efektywność pracownika.  Młodsze pokolenia wykazują większą determinację w dążeniu do elastycznej pracy. Bardziej cenią sobie  work-life balance i elastyczność, podczas gdy starsze pokolenia koncentrują się głównie na aspektach finansowych zatrudnienia. 

Oprócz zalet praca zdalna ma i wady. Brak bezpośrednich spotkań z jednej strony to zaleta a z drugiej też i wada.  Zespoły są mniej związane emocjonalnie, co zmniejsza liczbę konfliktów, co pozytywnie może wpływać na motywację pracowników. Ale jednocześnie brak bezpośredniego przepływu informacji jest utrudnieniem, dla współpracy członków zespołów
i na poziomie zarządzania pracownikami zdalnymi.  

Praca menadżerów zespołów rozproszonych  różni się od stacjonarnych relacji biurowych. Przejście pracowników w tryb home office z jednej strony pozwala na zbudowanie większego zaufania ze strony kierownictwa, z drugiej jednak – może być niekomfortowe do menadżerów nawykłych do sprawowania bezpośredniej kontroli nad podległymi sobie ludźmi. Zdecydowaną zaletą pracy zdalnej jest możliwość rozliczania pracowników w oparciu
o rzeczywiste rezultaty i wykonane przez nich zadania. Pracownicy są też łatwiej dostępni dla przełożonych – w biurze często trudno ich zastać ze względu na spotkania czy podróże służbowe. Jednocześnie część pracowników zdalnych deklaruje, że praca z domu daje im komfort braku poczucia ciągłego nadzoru i bycia obserwowanymi przez przełożonych. 

Z drugiej jednak strony, część pracowników takiego nadzoru potrzebuje – poprawia to ich motywację do efektywnego wykonywania zadań. Pracodawcy zauważają, że wadą pracy zdalnej jest utrudniony przepływ informacji: obawiają się, że ich polecenia mogą nie zostać właściwie zrozumiane i wykonane zgodnie z oczekiwaniami. Pracowników stacjonarnych można bowiem kontrolować i wspierać na bieżąco, natomiast w trybie zdalnym problemy często ujawniają się zdecydowanie później, co stanowi istotną trudność.  

Podsumowując. 

Praca zdalna to atrakcyjna forma pracy zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Pracownicy cenią jej elastyczność i motywację, jaką daje im możliwość samodzielnego zarządzania czasem pracy. Praca zdalna to opcja niezwykle pożądana przez wielu pracowników, którzy są gotowi poświęcić nawet część swoich zarobków, wydłużyć godziny pracy, aby cieszyć się elastycznością home office.  

Z perspektywy pracodawcy wady i zalety pracy zdalnej niejako się równoważą. Pracownicy są bardziej efektywni, można rozliczać ich wyłącznie w oparciu o cele. Jednocześnie jednak zaburzenie naturalnych kanałów komunikacji, istniejących w każdym biurze, sprawia, że współpraca staje się znacznie bardziej sformalizowana, a jej organizacja – czasochłonna. Pracodawcy powinni dostrzec tę zmianę i odpowiednio przygotować się na zatrudnianie pracowników zdalnych. Kluczowe będzie dostosowanie trybu świadczenia pracy do potrzeb organizacji i preferencji pracowników. Tylko wtedy można w maksymalnym stopniu wykorzystać jej mocne strony, ograniczając potencjalne szkody dla biznesu i osób zatrudnionych. 

Justyna Bajurska
Manager Zespołu Kadr i Płac – Dział Outsourcing